Phở chua - món ngon người Bắc Hà

 Phở truyền thống Bắc Hà gồm có phở chua, phở trộn và phở chan với nhiều nguyên liệu dùng chung, trong đó, phở chua nổi tiếng hơn cả và hầu như không "đụng hàng" ở bất kỳ đâu. Bánh phở đã tạo nên một sự khác biệt rất lớn không thể lẫn giữa Bắc Hà với các địa phương khác. Bánh phở ở đây không có màu trắng như thường thấy mà hơi nâu nâu, do được tráng từ loại gạo đỏ đặc biệt của địa phương, trồng ở xã Lùng Phình. Theo người dân, loại gạo này nấu cơm rất cứng, nhưng khi làm bánh phở lại mềm và thơm. 
Với phở chua, yếu tố quyết định vị ngon chính là nước chua. Theo truyền thống, nước chua được làm từ việc ngâm, trộn rau cải với nước đường và chắt lọc được nước chua. Đây là cả một quy trình khắt khe, mà chất lượng của nước chua phụ thuộc rất lớn vào tay nghề của người làm. 

Một bát phở chua gồm có bánh phở mới tráng còn ấm nóng, thịt lợn xá xíu, rau sống thái nhỏ, lạc và cuối cùng chan một ít nước chua. Trước khi ăn, bạn nên bỏ thêm một ít muối hạt vì phở chua sẽ hơi nhạt so với khẩu vị chung của mọi người. Phở chua phải ăn lạnh mới ngon, nên thích hợp ăn vào mùa hè. Mùa đông đến Bắc Hà bạn có thể gặp khó khăn khi muốn tìm món này vì nhiều hàng không bán phở chua. 
Tùy vào khẩu vị mà mỗi thực khách sẽ chọn loại phở riêng hoặc có thể kết hợp. Nhưng người Bắc Hà thường không chỉ ăn một loại. Họ có thể mở đầu bữa bằng bát phở chua hay phở trộn nhè nhẹ, sau đó kết thúc bằng phở chan, trong quá trình đó ngồi lai rai vài chén rượu với bạn bè. Phở trộn ở đây không khác nhiều với phở chua, nhưng có vị đậm đà hơn và nước trộn chua ngọt ấm nóng. Các nguyên liêu ăn kèm cũng gồm có thịt xá xíu, lạc, rau, một chút hành... như phở chua. Phở chan thì có hai loại, xá xíu và gà. Các loại thịt chế biến phở ở đây đều từ lợn và gà nuôi trong bản.
Từ khi du lịch phát triển, phở Bắc Hà không còn là món ăn chỉ dành cho người dân bản địa nữa. Du khách từ khắp nơi đến đây thường tìm các hàng phở địa phương để ấm bụng vào mỗi bữa sáng và vì thế phở chua cũng như các món phở đặc trưng khác tại Bắc Hà đang trở thành món ngon nổi tiếng mang đặc trưng vùng miền.
                                                                                                                                                                                                                                                                                                               Tâm Anh