Du xuân Lào Cai

Có mặt tại Ga Lào Cai lúc 6h30 sáng 29 Tết, mặc dù đã có trước thông tin về phương tiện và dịch vụ, tôi và gia đình vẫn bất ngờ về sự thân thiện và hiếu khách của người Lào Cai. Chỉ trong thời gian rất ngắn, chúng tôi tìm được chỗ nghỉ ưng ý - một khách sạn nhỏ nằm bên bờ sông Hồng, nhìn sang bên kia nước bạn Trung Quốc, cách cửa khẩu Quốc tế khoảng 800m và chợ Cốc Lếu khoảng 300m. Việc đầu tiên, tôi muốn trải nghiệm không khí ngày cuối năm của người dân thành phố biên cương. Cũng ồn ào, hối hả, cũng tấp nập kẻ bán, người mua, nhưng không chen chúc, chật chội. Cầu Cốc Lếu vừa khánh thành được một năm, thênh thang phục vụ dòng người, xe lưu thông dịp Tết, là minh chứng cho một Lào Cai thay đổi, phát triển từng ngày.

 

20h, tôi theo dòng người đổ về Quảng trường thành phố, nơi diễn ra dạ hội Giao thừa đón Xuân. Đã xem nhiều màn bắn pháo hoa, nhưng tôi vẫn muốn chen chúc đứng giữa đám đông, hồi hộp chờ giờ khai hỏa. Màn pháo hoa làm một góc trời Lào Cai bừng sáng, tôi hưng phấn gọi điện về nhà.

 

8h sáng mùng 1 Tết, ăn sáng xong, hướng xuất phát là Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai. Đêm giao thừa, Lào Cai thức muộn, phố phường im ắng hơn, cái thanh bình hiếm hoi mà người thành phố lớn ao ước. Thế nhưng, sang đến cửa khẩu thì khác hẳn. Những chuyến hàng đầu tiên của một số doanh nghiệp hai nước Việt Nam, Trung Quốc đã được làm thủ tục xuất, nhập khẩu từ Trung Quốc về Lào Cai và ngược lại, nhiều đoàn khách du lịch theo tour và thăm thân hai bên xuất, nhập cảnh làm cho cửa khẩu tấp nập - những chiến sĩ hải quan và biên phòng không được đoàn tụ cùng gia đình theo đúng lịch nghỉ Tết.

 

Là địa chỉ tâm linh của các chuyến du hành đầu năm, đền Thượng, đền Mẫu, đền Cấm tấp nập người ra vào, trầm hương thơm ngát bao phủ, những nét mặt thành kính cầu cho một năm mới mưa thuận gió hòa, sức khỏe, niềm vui và thành công đến với mọi nhà, mọi người. Mọi người thong thả vãn cảnh đền, ghi công đức, ngắm cột mốc quốc gia, ngã ba sông biên giới, chụp ảnh kỷ niệm.

 

Mùng 2 Tết, chúng tôi xuất phát đi Bắc Hà - Si Ma Cai. Trên đường đi, rất nhiều xe du lịch chở khách, chủ yếu là khách Âu đến với Bắc Hà ngắm cao nguyên trắng mùa hoa mận. Lựa chọn một nhà nghỉ bình dân ở trung tâm huyện lỵ Si Ma Cai, chúng tôi sắp xếp kế hoạch phù hợp để có thể tham gia được nhiều hoạt động văn hóa, lễ hội ở huyện xa nhất của Lào Cai này. Xem lịch tổ chức lễ hội, sáng mùng 3 Tết, người Mông ở Sín Chéng, Quan Thần Sán, Thào Chư Phìn… mở hội Say Sán. Không thể đi hết được, chúng tôi chỉ chọn Sín Chéng, Quan Thần Sán - hai xã cách huyện lỵ khoảng 12km. Rực rỡ một rừng váy Mông. Các chàng trai, cô gái Mông từ những bản làng đâu đó trên lưng chừng núi đổ về. Từng tốp, từng tốp đạp núi chơi Xuân, dặt dìu tiếng khèn môi gọi bạn, tiếng khèn lá đáp lời. Mới chỉ một vòng quanh mâm lễ cúng cầu may cho năm mới, tôi đã ngất ngây bởi thứ rượu ngô cháy họng, mềm môi được rót ra những ống nứa tươi gọt miệng rất khéo. Hai ngày ở Si Ma Cai trôi vèo. Cả nhà thu xếp hành lý quay trở ra Bắc Hà để kịp dự hội xòe Tà Chải, Na Hối vào mùng 5 Tết.
 

Thị trấn Bắc Hà thanh bình trở nên thơ mộng hơn giữa bạt ngàn hoa mận trắng. Trai gái đi hội kéo nhau từng tốp, váy mới, áo mới xúng xính. Má hồng, môi thắm, ríu rít tiếng cười, lúng liếng ánh mắt. Chúng tôi theo dòng người đổ về Tà Chải. Hội xòe được tổ chức trên một bãi đất rộng và bằng phẳng. Mở đầu hội xòe, chủ lễ gióng lên hồi trống thôi thúc, giục giã mọi người đến với hội xòe. Các cô gái Tày duyên dáng say mê, động tác ứng biến linh hoạt theo các điệu xòe: Xòe đập lúa dồn dập, náo nhiệt không khí ngày mùa; xòe đón xuân nhịp điệu gấp gáp, rộn rã, tươi vui; xòe mò cá vòng xòe chụm vào, tản ra đầy hứng khởi. Chiều tà, ngọn lửa được nhóm lên từ đống củi lớn rừng rực cháy, vòng xòe đoàn kết được bắt đầu. Vòng xòe trong, vòng xòe ngoài, những nụ cười rạng rỡ, hân hoan xóa hết những ngăn cách về ngôn ngữ, tập tục. Tôi chưa bao giờ thấy vợ mình vui tươi như thế, nét mặt rạng ngời hạnh phúc. Cậu con trai tôi dùng dằng, lưu luyến mãi sau khi xin bằng được dải khăn lụa hồng và tên của một sơn nữ Bắc Hà. Hôm sau, cả nhà rời Bắc Hà, mang theo cả trời hoa mận trắng và lời hẹn gặp trong mùa Xuân tới.

 

Theo lịch trình đã định, điểm đến tiếp theo là Sa Pa. Sau hơn ba tiếng đồng hồ xe chạy, chúng tôi đã có mặt ở thị trấn Sa Pa. Xinh đẹp và lãng mạn là từ mà cậu con trai tôi nhắc tới nhiều nhất từ khi vừa đặt chân đến đây. Điều làm tôi bất ngờ là rất nhiều du khách trong và ngoài nước đều có mặt ở Sa Pa. Tôi vào mạng Interrnet tìm thông tin về lịch tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, lịch tổ chức các lễ hội dân gian, các địa chỉ du lịch tâm linh trên địa bàn tỉnh. Thêm một chút tư vấn từ cán bộ nghiệp vụ của Trung tâm Thông tin du lịch là chúng tôi có được một kế hoạch du lịch lễ hội bản làng hứa hẹn nhiều hấp dẫn: Gầu tào của người Mông Cát Cát, Hát giao duyên của người Dao Tả Phìn, Xuống đồng của người Giáy Tả Van...

 

Quả thật là lý tưởng cho những ai muốn hưởng thụ bằng nghỉ ngơi và thư giãn. Xứ sở của hoa đào mùa này không khí trong lành, lất phất chút mưa xuân, sương lạnh lúc quang đãng, lúc mịt mù hư ảo. Rét buốt nhưng khô ráo, chúng tôi thả bộ trên con đường hẹp ngoằn ngoèo dẫn xuống bản người Mông Cát Cát xem lễ hội Gầu tào, háo hức vì năm nay có thêm nội dung thi thổi khèn Mông. Đúng giờ Thìn, cây nêu của lễ hội được thầy cúng, lãnh đạo huyện, xã làm lễ dựng  lên. Sau ly rượu lộc may mắn đầu Xuân, các trò chơi dân gian được khởi động: Leo cột mỡ lấy quà, bịt mắt bắt dê, chơi đu, đẩy gậy. Có thêm chút men nồng, các chàng trai vào hội thi khèn, đôi chân như dẻo thêm, tiếng khèn da diết, dìu dặt hơn.

 

Khai hội hát giao duyên Tả Phìn là lễ rước cô dâu qua làng. Trai gái người Dao xúng xính trong những bộ quần áo rực rỡ sắc màu thổ cẩm rất ấn tượng đua tài hát múa. Giao duyên trong đám cưới, giao duyên trong lao động, giao duyên trong sinh hoạt (hát đối)… Những lời hát miêu tả tình yêu lứa đôi, những hẹn hò thủ thỉ làm xao xuyến lòng người. Lời tâm sự, chia sẻ nỗi lòng, tình cảm dùng dằng, không muốn dứt. Tan hội hát giao duyên, bước chân du khách lâng lâng, con tim ngân nga những giai điệu ngọt ngào, dìu dặt. Đến đây, những người chưa bao giờ gặp nhau nay trở nên gần gũi, hẹn nhau hội mùa Xuân năm sau gặp lại, lời hứa có thể là một quả bông đỏ rực được tháo ra từ bộ trang phục hoặc chùm tua xanh đỏ từ chiếc khăn chùm đầu của cô gái. Tôi mới thấy sự hấp dẫn của chợ tình Sa Pa vào các tối thứ Bảy hằng tuần tại sao có sức hút lâu dài đến vậy.

 

Thời gian qua thật nhanh, những ngày nghỉ Tết trôi vèo, hành trình du Xuân cũng phải kết thúc. Tôi còn tiếc, chưa tham dự được lễ hội Đền Thượng được tổ chức vào ngày Rằm tháng Giêng tại thành phố Lào Cai. Thôi, để đến Tết năm sau, trong thiết kế chương trình riêng cho hành trình tâm linh huyền bí.

 

Lào Cai còn nhiều hấp dẫn!