Lưu luyến Mẫu Sơn

Một không gian tĩnh lặng và hoang sơ, không khí trong lành, tạo cảm giác gần gũi và thân thiết. Đứng trên đỉnh Mẫu Sơn có thể phóng tầm mắt xa hàng chục km chiêm ngưỡng vẻ đẹp hùng vỹ của núi rừng Đông Bắc, những thửa ruộng bậc thang, những thôn bản của người Dao, dòng sông Kỳ Cùng uốn quanh chảy ngược hướng tự nhiên với tất cả các con sông khác…

 

Anh bạn báo Lạng Sơn dẫn tôi đi một vòng giới thiệu: Mẫu Sơn thuộc vùng núi cao của hai huyện Cao Lộc và Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn, có địa hình đa dạng, độ cao trung bình 800 - 1.000 m so với mặt nước biển, bao gồm một quần thể 80 ngọn núi lớn, nhỏ với đỉnh cao nhất là Phia Po (1.541 m, còn gọi là đỉnh Công hay Công Sơn - nơi đặt cột mốc 42, biên giới Việt - Trung), đỉnh Pia Mê cao 1.520 m. Trước đây, Mẫu Sơn vốn là khu nghỉ mát với nhiều biệt thự khang trang chẳng thua kém mấy so với Sa Pa. Nhưng rồi chiến tranh, thiên nhiên cùng thời gian dài, nhiều nhà cửa đã bị phá hủy. Bây giờ, Mẫu Sơn đang được xây dựng lại thành khu nghỉ dưỡng và sẽ phát triển trong tương lai gần. "Mẫu Sơn không đẹp bằng Sa Pa được, ở Sa Pa lúc nào cũng có cảm giác lãng mạn bồng bềnh trên biển mây" - anh bạn báo Lạng Sơn cứ nhắc đi nhắc lại câu đó.

 

Vào ngôi biệt thự của ông Đặng Tăng Phúc, người Dao, sinh ra ở vùng núi Mẫu Sơn, uống xong chén trà, ông đem rượu mời mỗi người một ly, uống xong ông dẫn chúng tôi đi tham quan hầm rượu, trong hầm có đến 100 chiếc chum, mỗi chum khoảng 50 - 100 lít rượu ngâm với những vị thuốc gia truyền. Ông Phúc cho biết: Là sản phẩm độc đáo, đặc sắc của vùng núi Mẫu Sơn, có nguồn gốc từ sản phẩm gạo và nước nguồn tinh khiết với loại men lá cùng phương pháp chưng cất truyền thống của đồng bào Dao sinh sống xung quanh khu vực núi Mẫu Sơn hàng trăm năm nay và được cất giữ bằng chum sành trong hầm đá, bảo đảm nhiệt độ ổn định dưới 170c. Rượu Mẫu Sơn có mùi thơm của gạo, mùi hương đặc trưng của men lá, có vị cay ngọt, mát, uống không gây nhức đầu. Tôi chợt nhớ câu ca dao nổi tiếng của Xứ Lạng: "Tay cầm bầu rượu nắm nem - mải vui quên hết lời em dặn dò".

 

Cuốn hút nhất vẫn là những chú ếch hương (ếch đá). Ông Phúc bắt trong bao tải ra cho chúng tôi xem những chú ếch có cặp đùi như đùi gà, nhiều con còn mọc cả gai. Ông Phúc cho biết: Đây là loài ếch đặc biệt quý hiếm, có giá trị ẩm thực và kinh tế cao, sống trong hang hốc, ven các khe suối... có khả năng biến đổi màu sắc giống như màu rêu trên đá, có những con khi bắt nó bám chặt vào đá, nên còn có tên là ếch đá. Ếch thường dùng làm các món như: Xào với su su, ếch lăn bột, ếch nấu chuối xanh đậu phụ, nhưng ưa chuộng nhất là món ếch chiên giòn… khi nhâm nhi với rượu trên đỉnh Mẫu Sơn sẽ khó quên hương vị…

 

Mẫu Sơn từng là địa danh được nhắc nhiều trong những bản tin dự báo thời tiết, cứ mỗi mùa đông, nhất là những ngày giá rét, có hôm rét đậm, rét hại, xem ti vi thấy Mẫu Sơn có tuyết, băng tuyết phủ đầy cành cây, ngọn cỏ, chẳng khác gì Sa Pa. Nơi đây còn nổi tiếng với các sản vật chè Tuyết san, gà sáu cựa, chanh rừng, lợn quay, dê núi, rượu Mẫu Sơn, đào chuông Mẫu Sơn, dịch vụ tắm thuốc của đồng bào Dao... đặc biệt là những phụ nữ người Dao bán mật ong rừng, những xô đựng sáp ong còn nguyên mật chưa vắt, những rổ chanh rừng quả nhỏ xíu như quả quất mới "rụng rốn"...

 

Tạm biệt Mẫu Sơn, dù lần đầu đặt chân đến nơi đây, để rồi còn lưu luyến mãi…